Die 129€ geldt
maar voor een bepaalde week; en dan krijgt waarschijnlijk iedere gegadigde als antwoord krijgt dat die
week al volgeboekt is. Komt daar dus nog bij een
forfait (ter plaatse te betalen) voor de busreis en hotel met ontbijt. Plus drie commerciële bezoeken (tapijten,
leren kleren en juwelen).Men stelt het voor alsof vol pension en een paar
uitstappen facultatief zijn, maar in feite is de druk groot om ook dat forfait
te nemen. Maar het blijft de moeite. Er
is ook een aanbod voor een hete luchtballonvaart boven Cappadocië (150€) maar
daarvoor wordt geen druk gezet.
De titel is in feite ook fake: “in de sporen van de
apostelen”. De apostel Paulus heeft wel een aantal jaar in Klein Azië rondgetoerd,
maar in Cappadocië is hij niet geweest. Hij is bij de Galaten geweest, maar dat
is niet direct in Cappadocië. Slechts twee keer wordt Cappadocië in de Bijbel
genoemd, en dan nog enkel in het kader van een hele opsomming. Joden uit
Cappadocië waren op het pinksterfeest in Jeruzalem aanwezig (Hand. 2: 9) en in Petrus
1: 1 richt de apostel zich in zijn rondzendbrief aan de christenen, “die als
vreemdelingen in Pontus, Galatië, Cappadocië, Asia en Bithynië wonen”. Maar als
ze niet in Cappadocië gepasseerd zijn, dan staan die apostelen toch wel op de
fresco’s in de grotkerken van Göreme.
Cappadocië is geklasseerd als Werelderfgoed Unesco. Een
ongelofelijk landschap ontstaan na een
enorme uitbarsting van drie vulkanen zo'n 40 miljoen jaar geleden. Gedurende vele
duizenden jaren werd een laag van 200 meter vulkanische as afgezet. De typische
tufsteenkegels – in het frans spreekt men van cheminée de fée, maar
anderen zien er fallussymbolen in – zijn te vergelijken met onze kemmelberg. Als de Kemmel berg er nog ligt dan
komt dat door een ijzerhoudende laag die erosie tegenhield. Zo ook met die
piemelstructuren van Cappadocië waar stukken hardere lava verhinderden dat wind en
water invloed kregen op het onderliggende tufsteen.
Al in de
prehistorie werden in die tufsteenkegels woningen uitgehakt. Die tufsteen is zo
broos dat op een paar honderd jaar sommige voorgevels – als ik mij zo mag
uitdrukken – totaal wegspoelden. Dit is onder andere het geval met een van de
kerkjes in Göreme. Met de opkomst van het massatoerisme was de druk ook groot
om steeds meer grotere ruimtes uit te graven voor hotels en restaurants, met
versnelde aftakeling tot gevolg. Daardoor moest de Turkse regering in 1950 een
deel van deze holwoningen doen ontruimen.
In vele
rotswanden zijn duiventillen uitgegraven. Die duiventillen zouden enkel
gebruikt zijn om duivemest te
winnen. Die mest is vandaag minder
gegeerd waardoor die duiventillen ook verwaarloosd worden. Ik veronderstel dat
de ‘locals’ een mals duifje niet versmaden, maar ik veronderstel dat die wilde
duiven niet in het commerciëel circuit terecht komen gezien de eisen van traceerbaarheid.
Ik ben
natuurlijk even achter dat prachtig dekor gaan kijken. In Urgup waar wij
logeerden is een Griekse wijk. We bezochten ook het historische Griekse dorp
Mustafapaşa, op slechts 5 km van het centrum van Ürgüp. Maar geen grieken meer
te zien door de ‘Klein-Aziatische volksverhuizing’ van 1923. Na de Turkse
Onafhankelijkheidsoorlog (1920-1922) werd bij de Vrede van
Lausanne (1923) besloten tot een bevolkingsuitwisseling tussen beide
landen. Alle islamitische bewoners van Griekenlandwerden naar Turkije
overgebracht. In ruil daarvoor moesten alle Grieks-orthodoxe bewoners van
Turkije naar Griekenland vertrekken. Vele families werden zonder enige vorm van
compensatie gedwongen huis en haard achter te laten. Nu probeert Turkije een
nostalgietoerisme te ontwikkelen en Grieken aan te trekken die het dorp van hun
voorouders komen bezoeken.
 |
| een avond met derwisjen in Urgup |
Op de kaft
van de Michelin Turkije staat een dansende derwisj. Wij bezochten hun klooster–
nu het Mevlana Museum – in Konya. En we kregen een avond met dansende derwisjen
en hun meeslepende, extatische muziek. Geen toeristische bling bling, maar autentieke
(leke)broeders. De mystiek zit in de lift, ook bij ons. Je zou hen zelfs als
marxist de absolutie geven zonder biecht als je dit gedicht
leest van hun stichter Roemi: dit is verdorie pure dialectiek!
“God laat
je van het ene gevoel
naar het
andere laveren
en
onderwijst door middel van tegenstellingen.
Vandaar dat
je twee vleugels hebt
om mee te
vliegen
in plaats
van één”.
De grondleggers van hetsoefisme droegen simpele wollen kledij, waarmee zij hun gelofte van armoede
bevestigden. Het soefisme ziet de mens ziet als een van oorsprong spiritueel
wezen dat in de materie gevangen is geraakt. Te vergelijken in de christelijke
cultuur met de vrijmetselarij en bij de joden met de kaballah. Voor de in 1207
geboren dichter Roemi of Mevlana was de val van Adam een keerpunt waar de mens
zich van het goddelijke afkeerde. Uiteindelijk moet de mens proberen naar die
oorspronkelijke toestand terug te keren. Mevlana geloofde in muziek en dans als
weg om dichter bij God te komen. Deze manier om tot God te komen is bij de
katholieken vrij snel afgeblokt. Waar dans is, daar is de satan, zei de
kerkvader Chrysostomos en hierin leek hij op de orthodoxe moslims die ook
weinig moesten hebben van de sema, de praktijk van de dansende derwisjen. Ook
de mystiek werd bij de katholieken met argusogen bekeken. Zo werd in 1310 de henegouwse
begijn Margareta Porete voor De
spiegel der eenvoudige zielen op de brandstapel gezet voor ketterij. Nu moet
gezegd dat Ataturk ook de derwisjen verbood; vandaar dat die mannen een beetje
terugvallen op half toeristische activiteiten.
De soefi’s waren ook ‘de’ specialisten voor het werk onder de
niet-gelovigen. Net zoals de Jezuieten bij ons. Getuige hiervan dit prachtige
gedicht:
Kom,kom,
wie je ook bent
heiden ,vuuraanbidder,
zwerver, liefhebber,
minnaar van het heengaan,
Kom,
het maakt geen verschil
dit is geen karavaan van wanhoop,
Kom, ook al heb je je belofte
duizendmaal gebroken,
kom, kom,
kom opnieuw,
kom,
wie je ook bent
heiden ,vuuraanbidder,
zwerver, liefhebber,
minnaar van het heengaan,
Kom,
het maakt geen verschil
dit is geen karavaan van wanhoop,
Kom, ook al heb je je belofte
duizendmaal gebroken,
kom, kom,
kom opnieuw,
kom,
 |
| haven Antalya |
De derwisjen worden
ook voorgesteld als Peace en Love aanhangers. Dat moet natuurlijk gerelativeerd
worden. Behalve de Getuigen van Jehova ken ik geen enkele secte die nooit het
zwaard hanteerden tegenover andersdenkenden. Het is geen toeval dat het janitsarenkorps, dat
nu niet speciaal peace en love in zijn vaandel voerde, dezelfde vilten mutsen droeg
als onze derwisjen…
 |
| aspendos |
Voor de
rest heeft Antalya mij verrast door de mogelijkheden voor intelligent toerisme.
Ik zag het meer als een all-in bestemming waar de toerist zijn kotel niet
buiten komt. Niet dus. Er is eerst en vooral de oude stad met zijn pittoresk
haventje. Wij bezochten Aspendos met zijn amfiteater en zijn aquaduct. Verder zijn er nog de Romeinse ruines van Perge
en Side.
En
tenslotte nog een bedenking bij de Turkse Lira die overal door de Euro wordt
vervangen. Wij wisselden 50 Euro in de luchthaven en wij hebben moeite gehad om
die uit te geven. Overal konden wij in Euro betalen. De Turkse munt heeft een
sterke inflatie gekend en vertrekkende van het principe dat het slechte geld
het goede verjaagt is er een sterke vraag naar Euros en dollars… Dit is
misschien interessant voor de toerist maar dramatisch voor de Turkse economie.
